בקיצור, דער רבֿ האָט געשיקט נאָך דעם חזן און נאָך אײן עולם, און מען האָט (8) צונאַנדגעשאַפֿט פֿון שטעטל אײן אַלט מלבוש, אַ העמד, אַ פּאָר הױזן, אַ פּאָר שיך מיט זאָקן, אײן קאַפּעליוש, אַ גאַרטל, און מען האָט שׂימחהן בעקלײדט פֿון קאָפּ ביז פֿוס, און מען האָט צו גרױס מזל תּנאים געשריבן. און דער רבֿ האָט געגעבן שׂימחהן צװײ גולדן ער זאָל די כּלה געבן חתימה־געלט. און איר האָט ער געגעבן צװעלף אײלען אַנקע זי זאָל דעם חתן געבן אַ מתּנה אױף אַ שבת־מלבוש. און מען האָט געמאַכט זײער אַ פֿרײלעכע תּנאים. און די חתונה האָט מען אָנגעלײגט אױף אַ גאַנץ קלײנע צײַט, און פֿון די אַנקע האָט מען געמאַכט דעם חתן אַ חתונה־מלבוש.
אין עטלעכע טעג פֿאַר די חתונה איז די רביצין מיט נאָך עטלעכע פֿרומע װײַבער געגאַנגען אין די הײַזער און האָבן צונאַנדגענומען עטלעכע העמדער און עטװאָס בעקלײדונג פֿאַר דעם חתן און פֿאַר די כּלה, און יעדע ייִדענע האָט געגעבן אַ ביסל פֿעדערן, און מאַנכע האָט געשענקט אײן אַלטע ציך, מאַנכע אײן אַלטע אײַנשיט, ביז עס איז געװאָרן בעטגעװאַנט פֿאַר דעם חתן מיט די כּלה.
דעם שבת פֿאַר די חתונה האָט דער רבֿ געלאָזט אױסרופֿן, דאָס יעדער אײנציקער זאָל קומען אױף די חתונה, און עס איז אױך אַזױ געװעזן: דאָס גאַנצע שטעטל, גרױס און קלײן, אָרעם און רײַך, זענען געקומען. מאַנכע זענען געקומען אױף אײן טעאַטער צו לאַכן, מאַנכע זענען באמת געקומען לשם מצװה. בקיצור, עס איז אפֿילו קײן קינד אין דער הײם געבליבן, נאָר אַלע זענען געקומען אױף די חתונה.
צום דרשה־געשענק האָבן מענטשן געשענקט אַ קאַרץ קאַרטאָפֿל און מאַנכער אַ פֿערטל אַרבעס, מאַנכער הירז, מאַנכער קאַשע, מאַנכער אַ האַלבן גאַרנעץ פּוטער. אײנער פֿון דעם עולם האָט געשענקט אַ האַלב יאָר דירה. בקיצור, עס איז צונאַנדגעקומען עסנװאַרג אױף אַ האַלב יאָר, און דירה האָבן זײ אױך געהאַט אױף אַ האַלב יאָר. און די פֿרומע װײַבער האָבן צונאַנדגעשלעפּט אײן אַלט שענקל, אַ בענקל, אַ שעפֿל, אַ ביסל געפֿעס מילכיקס מיט פֿלײשיקס. עס האָט גאָר ניט געפֿעלט. דען אפֿילו די מענטשן װאָס זענען געקומען אױף די חתונה ניט לשם מצװה נאָר אױף געלעכטער, פֿונדעסטװעגן האָבן זײ זיך געלאָזט קאָסטן, דען פֿון אײן דבֿר מצװה איז זיך דאָך אײן ייִד ניט פּורש. בקיצור, עס איז געװעזן זײער אַ פֿרײלעכע חתונה, און מען האָט (9) געטון װאָס נאָר מעגלעך װאַר אַז דאָס יונגע פּאָרפֿאָלק זאָל גוט בעהאַנדלט װערן.
און דער רבֿ האָט אײן בעפֿעל געמאַכט, דאָס קײן מענטש זאָל ניט געניסן פֿון שׂימחהן קײן קאַן װאַסער בחינם און ניט געבן פֿאַר זעקס קאַנען װאַסער אַ שטיקל ברױט, נאָר יעדער בעל־הבית זאָל געבן אַם װייניקסטן פֿאַר יעדער קאַן אײן גראָשן, דען ער האָט דאָך שױן אײן װײַב מפֿרנס צו זײַן. בקיצור, דער רב מיט דעם שטעטל האָבן געטון אַלדעס מעגלעכקײט און פֿערזאָרגט די בײדע יתומים, דאָס זײ זאָלן האָבן פּרנסה.
מאָרגן פֿרי נאָך די חתונה האָט דער רבֿ געמאַכט אײן פֿרישטיק פֿאַר דעם יונגען פּאָרפֿאָלק, און מען האָט זײ אַרײַנגעפֿירט אין זײער אײגענע דירה, און די פֿרומע װײַבער האָבן אַלץ פֿערשאַפֿט צום װערטשאַפֿט װאָס מעגלעך װאַר, און אַלע טאָג פֿון די שבעת ימי המשתּה האָט אײן אַנדערער בעל הבית געמאַכט אײן סעודה.
װי די שבעת ימי המשתּה האָבן זיך שױן אױסגעלאָזט, זאָ האָט דער רבֿ געלערנט שׂימחהן ער זאָל דאָס װײַב גוט בעהאַנדלען, און די רביצין מיט נאָך אַנדערע פֿרומע װײַבער האָבן זי געלערנט װי זי זאָל זיך נוהג זײַן הן מיט ייִדישקײט והן מיט איר מאַן, זי זאָל גוט װערטשאַפֿט פֿירן. און זײער אוצר קופּערגעלט, די הונדערט גולדן נדן, האָבן זײ געהאַט בײַ זיך אײַנגעשלאָסן אין קאַסטן.
ר׳ שׂימחה פּלאַכטע מיט זײַן מאַדאַם װאַרן יעצונד גליקלעכער װי רױטשילד, דען לעבמיטל האָבן זײ געהאַט פֿאָרראַט אױף עטלעכע חדשים און דירה פֿרײַ אױף אַ האַלב יאָר און אַזאַ פֿיל געלט אין באַרן װי אײן באַנקיער. זײ האָבן זיך אָנגעשמיסט: „יעצט װעלן מיר ערשט לעבן מיט חשק.״
אַלזאָ האָט זיך ר׳ שׂימחה גענומען צום תּחלית און האָט געזאָגט צו זײַן מאַדאַם: „מײַן ליב װײַב, אַלץ געפֿעלט מיר גוט, נאָר אײן זאַך געפֿעלט מיר ניט: דו זאָלסט װיסן דאָס די טעפּמיט די שיסלען געפֿעלן מיר ניט. זײ זענען גוט פֿאַר קלײנע קינדער, אָבער ניט פֿאַר אונדז. אַלסדען, גײ אין מאַרק און ברענג די אַלע גרעסטע טעפּ מיט שיסלען מיט דיניצעס, װי עס פֿאַר אונדז זאָל פּאַסן.
די מאַדאַם פּלאַכטע האָט זיך ניט געלאָזט צװײ מאָל רעדן און איז געגאַנגען און האָט געברענגט טעפּ פֿון (10) צװײ שטאָק הױך, שיסלען װי די שעפֿער, און דיניצעס װי די צעבערס, און מען האָט געקאָכט אױף אײן מאָל צװײ, דרײַ טעפּ, צװײ שטאָק הױך ,און זײ האָבן זיך ניט איבערגעגעסן. און װי באַלד מען האָט נאָר דאָס אױפֿגעגעסן, זאָפֿאָרט האָט מען ניט לאַנג געװאַרט, נאָר מען האָט װײַטער געטראַכט אױף תּחלית דאָס מען זאָל שױן צושטעלן צו קאָכן אַנדערע טעפּ.
מען האָט ניט לאַנג מפֿסיק געװען פֿון אײן קאָכן צום אַנדערן, דען װעמען װאַר דען אַזױ װױל װי דעם האַר פּלאַכטע מיט זײַן מאַדאַם? בקיצור, דאָס װערטשאַפֿט איז אַזוי געפֿירט געװאָרן עטלעכע װאָכן, ביז די מאַדאַם האָט געזען דאָס עס גייט אַראָפּ פֿון קױש: עס װירד װאָס אַ מאָל װײניקער. זאָ האָט זי צו אים געזאָגט: „מײַן ליבער מאַן, נעם די שאָנגעס מיט די קאַנען און גײ אין שטעטל טראָגן װאַסער. װירסט פֿערדינען, װירד מען דאָס געלט פֿון פֿערדינסט האָבן גרײט, און װען אונדזער עסנװאַרג מיט אונדזער געלט װעט זיך האָבן אױסגעלאָזט, װעלן מיר פֿון דעם פֿרישן געלט װידער קױפֿן צו עסן. װען אָבער דו װעסט ניט פֿערדינען, און דאָס ביסל װאָס מיר האָבן װירד זיך אױסלאָזן, זאָ װעלן מיר שפּעטער מוזן הונגער לײַדן.
ר׳ שׂימחה האָט דאָס געהערט האָט ער צו איר געזאָגט: „מײַן ליב װײַב, האָב איך דען חתונה געהאַט דאָס איך זאָל װאַסער טראָגן? איך האָב שױן גענעג װאַסער געטראָגן פֿון קינדהײט ביז צו די חתונה. מײַנע פּלײצעס קענען שױן די שאָנגעס מיט די קאַנען ניט ערטראָגן. איך האָב געמײנט אַז איך װעל חתונה האָבן װעל איך שױן ניט ברױכן אַזױ שװער צו אַרבעטן. װען איך מעכט דאָס װיסן, מעכט איך ניט חתונה געהאַט.״
זאָגט זי: „מײַן ליבער מאַן, יעדער מענטש מוז אַרבעטן. װער עס אַרבעט ניט, דער האָט ניט צו עסן.״
זאָגט ער: „פֿאַר װאָס דער רב װאָס דו ביזט בײַ אים געװעזן, ער אַרבעט דאָך גאָר ניט און האָט דאָך צו עסן.״
זאָגט זי: „ער איז דאָך אַ רב און אַ גוטער ייִד, און דו ביזט קײן רב און קײן גוטער ייִד.״
זאָגט ער: „דו ביזט דאָך בײַ אים געװאָרן אױפֿגעצױגן. װײסט דו דאָך זײַן מנהג װי ער איז זיך נוהג. זאָג מיר, װעל איך אױך אַזױ טון. װעלן מיר אױך האָבן פּרנסה, און איך װעל ניט ברױכן װאַסער צו טראָגן.״
זאָגט זי: „ערשטנס, ער גײט אין אַ װײסע יובעצע און געגאַרטלט אין אַ לאַנג װײס האַנטעך און אַ גרױסן ספּאָדעק (11) אױף דעם קאָפּ און אַ גרױסן שטעקן מיט אַ װײסן קאָפּ. איך װײס ניט װאָס דאָס איז. עס איז געװיס פֿון בלעך. און ער זיצט איבער אַ גרױסן, לאַנגען סידור און שאָקלט זיך און שרײַט. און אַז ער דאַװנט, לױפֿט ער אַהין און אַהער און פּאַטשט מיט די הענט און מאַכט געװאַלדן דאָס מען הערט פֿון װײַטן. אַזױ קומען אַרײַן ייִדן און געבן אים געלט, אַזױ ברױך ער ניט צו אַרבעטן.
װי ר׳ שׂימחה האָט דאָס געהערט, האָט ער געזאָגט: „ניט קשה, מײַן ליב װײַב, דו זאָלסט נאָר מיך פֿאָלגן, װעל איך אױך ניט ברױכן װאַסער צו טראָגן, און מיר װעלן האָבן צו עסן און צו טרינקן נאָך בעסער װי דער רבֿ. דען די זאַכן װאָס דו רעכנסט מיר אױס קען איך בעסער װי ער. דען פּאַטשן מיט די הענט קען איך בעסער װי ער. לױפֿן אַהין און אַהער קען איך אױך געשװינדער װי ער, און שרײַען קען איך אַז מען װעט מיך הערן פֿון אײן עק שטאָט צום אַנדערן עק. נאָר בלױז דאָס אײנציקע װאָס איך קען ניט איז דעם לאנגען סידור. דאָס מאַכט ניט אױס, װען מען קען נאָר פּאַטשן מיט די הענט און לױפֿן אַהין און אַהער און שאָקלען, איז שױן גאַנץ גענוג. ניט קשה מײַן װײַב, מיר װעלן לעבן מיט חשק. נאָר פֿאָלג מיך, גײ און לאָז מיר מאַכן אַ װײסע יובעצע, לאַנג און ברײט, און פֿאַרזאָרג מיר אַלץ װאָס דו װײסט װאָס דער רבֿ האָט, און עס װעט זײער גוט זײַן.
די קלוגע מאַדאַם האָט געפֿאָלגט און האָט געקױפֿט װײסע ברײטען קרײעס און האָט געלאָזט מאַכן אַ לאַנגע יובעצע מיט גאַנץ לאַנגע אַרבל, מיט מעשענע האָקנס, און אַ װײס האַנטעך פֿון פֿינף אײלן פֿאַר אַ גאַרטל. און זי האָט געװוּסט, דאָס בײַם רב אױף דעם בױדעם ליגט אײן אַלטער ספּאָדעק נאָך פֿון טרחס צײַטן . איז זי געגאַנגען און האָט דעם ספּאָדעק געברענגט און האָט גענומען דעם דראָנג פֿון די פּאַמיעלטע און האָט פֿון אױבן געלאָזט מאַכן בײַ אײן בלעכאַרס אַ װײסן, בלעכערנעם קאָפּ. ר׳ שׂימחה האָט זיך אָנגעטאָן די בגדים.
װי ער האָט זיך די בגדים אָנגעמאָסטן, זאָגט ער צו איר: „נו, װי מײנסט דו, בין איך שױן אַ פֿערטיקער רב?״
זאָגט זי: „יאָ, נאָר אָבער אַ גרױסער, לאַנגער סידור פֿעלט נאָך.״
זאָגט ער: „גײ אַהין צום רב. דאָרט איז דאָך אַ גרױסער שאַנק פֿול מיט סידורים. זאָ ברענג צו שלעפּן אַ לאַנגען סידור, נאָר ער זאָל זײַן גרױס און דיק.״
זי איז געגאַנגען צום רבֿ און האָט (12) אַװעקגעגנבֿעט אײן גרױסע ש״ס גמרא און האָט געזאָגט: „איך האָב דיר געברענגט אַ גרױסן סידור. יעצט פֿעלט דיר שױן גאָר ניט.
״ זאָגט ער: „גוט, מײַן װײַב, יעצט קאָך נאָר אָן עטלעכע גרױסע טעפּ, אַזױ װי פֿאַר אײן רבֿ. עס װאַר אָבער שױן באַלד ניט דאָ װאָס צו עסן. עס װאַר נאָך אין גאַנצן אױף עטלעכע טעג. דען דאָס װאַר נאָך שבועות, די גרעסטע טעג, און זײ האָבן זעקס מאָל דורך יעדן טאָג געקאָכט די גרױסע טעפּ. און אַ ברונע שעפּט זיך דאָך אױך אויס. דאָך אָבער האָט זי יעצט געקאָכט עטלעכע גרױסע טעפּ װײַל איר מאַן איז דאָך שױן געװאָרן אַ רבֿ, װאַר זי דאָך שױן זיכער דאָס עס װירד איר שױן קײן פּרנסה ניט פֿעלן. זי האָט אָנגעקאָכט, זײ האָבן זיך פֿעסט אָנגעגעסן װי די לעשניצעס.
יעצט האָט זיך ר׳ שׂימחה אָנגעטאָן די װײסע סובע מיט דעם װאָלקענבראָך־ספּאָדעק אױף דעם קאָפּ און דעם פּאַמיעלטע־דראָנג אין די האַנט און האָט זיך געזעצט בײַם טיש נעבן פֿענצטער און האָט אױפֿגעמאַכט דעם גרױסן סידור און האָט זיך געשאָקלט װי אַ גידאָכעס און האָט זי געהײסן אַרױסגײן זען אױב עס קומען שױן מענטשן מיט געלט. זי שטײט דרױסן און ער שאָקלט זיך. יאַק שאָקלען, טאַק שאָקלען, קײן הונט קומט אױך ניט. בקיצור, ער האָט זיך עטלעכע טעג נאָר געשאָקלט. קײנער איז אָבער ניט געקומען, און דאָס נאַכטעסן װאָס זײ האָבן יעצט געגעסן װאַר שױן דאָס לעצטע ביסל גרײַפּלעך. מער איז שױן ניט געװעזן אין זײער הױז, נאָר אַ קלײן ביסל קאַרטאָפֿל אױף מאָרגן אױף אײן אָנבײסן.
װי זײ האָבן אױפגעגעסן דאָס נאַכטעסן, האָט זי געזאָגט: „װאָס װעלן מיר װײַטער טון? מיר װעלן מאָרגן פֿרי אױפֿעסן דאָס לעצטע ביסל קאַרטאָפֿל, װעלן מיר מוזן הונגער לײַדן, דען מיר װעלן שױן ניט האָבן װאָס צו עסן. דו זעסט דאָך, דו שאָקלסט דיך און שאָקלסט דיך, און עס קומט דאָך קײנער ניט.״
זאָגט ער: „מען װײס דאָך נאָך ניט פֿון מיר אַז איך בין אַ רב. עס האָט מיך דאָך נאָך קײנער ניט געזען אין רבנישע מלבושים. איך װעל מאָרגן גײן דאַװענען אין בית המדרש, װעט מען מיך זען, װעט מען שױן צו מיר קומען. נאָר געדענק, אַז איך װעל אַװעקגײן דאַװענען זאָלסט דו ניט דערװײַל אױפֿעסן די גאַנצע קאַרטאָפֿל.״
זאָגט זי: „נײן, איך װעל אָפּקאָכן און װעל דיר (13) איבערלאָזן. נאָר אַז דו װעסט דיך לאַנג זױמען, װעט מיך הונגערן, װעל איך אין גאַנצן אױפֿעסן. דען עס איז װײניק דאָ און איך קען ניט קײן נױט לײדן.
מאָרגן פֿרי האָט זיך ר׳ שׂימחה אױפֿגעהױבן און האָט זיך אָנגעטאָן זײַן גרױסן ספּאָדעק מיט די װײסע, לאַנגע יופּעצע מיט די ברײטע אַרבל װי אַ זאַק, אַ לאַנג װײס האַנטעך אַרומגעגאַרטלט און אַ פּאַמיעטלע דראָנג אין זײַן האַנד, דעם טלית ותפילין אונטער דעם אַרעם, און נאָך אַ מאָל אָנגעזאָגט זײַן װײַב זי זאָל ניט, ח״ו, אויפֿעסן דאָס גאַנצע אָנבײַסן, און איז אַװעקגעגאַנגען.
װי ער איז געקומען אין מאַרק אַרײַן, איז געװאָרן אַ גרױס געלױף און אַ שרעקלעך געשרײַ. מען האָט געמײנט אַ טײװל גײט. װי מען האָט ערזען אַז דאָס איז שׂימחה פּלאַכטע, זאָ איז געװאָרן אַ גרױס געלעכטער און אַ גרױס געשרײַ. די גאַנצע שטאָט, יונג און אַלט, זענען געקומען צו לױפֿן. ער האָט זיך ניט געקאָנט אָפּיאָגן פֿון זײ. ער איז קױם מיט דעם לעבן ענטקומען און איז געלאָפֿן אין בית־מדרש אַרײַן.
װי די בחורים מיט די בית־מדרש לײַט האָבן אים דערזען, זאָ קען מען זיך גוט מערקן װאָס דאָרט האָט זיך געטון, װי גאָר אײן אַלטער קאַפּעליוש, אײן פּאַנטאָפֿל, אײן לאַטש, אַ סמאַטע, האָט ער אַלץ געקראָגן אין זײַן קאָפּ. ער איז קױם מיט דעם לעבן ענטקומען אױס דעם בית־מדרש.
װי ער איז אַרױסגעקומען, זאָ האָבן שױן אױף אים געװאַרט אַ גאַנצע מחנה לאָבוסעס, יונגע אױך אַלטע. די געװאַלדן מיט געלעכטער װאַר זײער שרעקלעך. ער האָט געװאָלט דאַװענען, נאָר ער האָט זיך ניט געקענט אָפּיאָגן. זאָ איז ער ענטלאָפֿן אונטער די שטאָט. זײ האָבן אים אַ שטיק װעג נאָכגעיאָגט, און ער איז זײער װײַט ענטלאָפֿן ביז צום װאַלד. עס װאַר פֿינף װיאָרשט אונטער די שטאָט. די נאָכיאָגערס, די לאָבוסעס, זענען צוריקגעגאַנגען, און ער איז געלאָפֿן אַ שטיק אין װאַלד אַרײַן און האָט געלײגט טלית און תּפילין און האָט זיך אײַנגעהילט אין טלית איבער דעם קאָפּ און די װײַסע יופּעצע האָט אַרױסגעפֿינקלט, און האָט זיך געשטעלט בײַ אַ גרױסן בױם און האָט זיך זײער געשאָקלט און געדאַװענט.
Long story short, the rov sent for the cantor and for an audience. (8) Some old clothes were produced by the townspeople—a shirt, a pair of pants, a pair of shoes and socks, a fedora and a gartel9, and Simkhe was clothed from head to toe. And in great good fortune the wedding contract was written and the rabbi gave Simkhe two guldens to give to his bride as a signing bonus. The bride received twelve yards of satin for a shabes coat, to give to her groom as a wedding present. A very festive wedding was planned for the very near future and a wedding garment was made for the groom out of the satin.
A few days before the wedding the rebetsn and several other pious women scoured the neighborhood collecting shirts and other items of clothing for the groom and bride. Every housewife donated some feathers and some donated an old sheet. Others donated some more feathers until bedding materialized for the groom and bride.
The shabes before the wedding the rov announced that everyone was invited to attend the wedding. And it so happened that the whole town, young and old, rich and poor, all came to the wedding. Some came to poke fun at the display. Others truly came as a mitsve. Long story short, not even one child remained at home. Everyone was at the wedding.
For blessings people donated a bushel of potatoes, others a sack of peas, some gave millet, others kasha, still others, a half tub of butter. Someone in the crowd donated a half-year’s rent. In short, enough food for a whole year was donated to the bride and groom. They also got a place to live for half a year. And the pious women collaborated and lugged an old cabinet, a bench, a dresser and some dishes—milkhiks and fleyshiks10—to their abode. There was nothing missing. Then, even those who came to the wedding, not to gain merit by performing a mitsve, but to have a good laugh, even they contributed something. So that not even one Jew was kept from fulfilling a mitsve. Long story short, it was a very festive wedding. (9) Everything possibly needed was supplied for the young couple to be treated well.
The rabbi made one request: that no one take advantage of Simkhe by not paying, for even a single pail of water. And to not pay with only a piece of bread, for 6 pails of water but that every proprietor pay at least one groshn11 for every pail of water. After all, Simkhe now had a wife to support. Long story short, the rov and the town did everything possible for both orphans to have a livelihood.
Early in the morn on the day after the wedding, the rov had a breakfast for the young couple and they were shown into their own dwelling. The pious women arranged they have everything needed for a household. And everyday of the seven days of post wedding celebrations, another shopkeeper prepared a feast.
When the seven days of feasting were over, the rabbi instructed Simkhe on how to treat his wife well. And the rebetsn and the other pious women instructed her on how to behave according to Jewish law, and also, how to treat her husband and properly run a household. And the newlyweds locked their fortune of gold coins, the hundred gulden dowry, in their safe box.
Reb Simkhe Plakhte and his Madame were now happier than Rothschild. They had enough to live on for several months and free rent for half a year. And they had as much money in cash as a banker. They said to each other, ‘We can now live with gusto.’
And so Reb Simkhe got down to business and said to his Madame, ‘My dear wife, everything pleases me well, but there is one thing I am not pleased with. You should know that the pots and pans are not to my liking. They’re appropriate for little children but not for us. Go to the market and bring the biggest pots and pans you can find—ones that are suitable for us.’
Mrs. Plakhte did not have to be told twice and went off to buy pots (10) two stories high, pans as big as cows and bowls the size of tubs. And they cooked their meals in two to three, two-story pots at a time, and didn’t feel like it was too much food or that they had overeaten. And they didn’t wait too long after eating to start thinking about their next meal and putting up more pots to cook.
There was not much pause between one cooking and the next. Who then had it as good as Herr Plakhte and his Madame? Long story short, their household was conducted in this way for several weeks until the Madame noticed that the larder was diminishing—getting progressively smaller. So she said to her husband, ‘My dear husband, get your poles and pails and go carry water in town to earn money. That way we’ll have your earnings in reserve for when our food supplies and our money run out and we’ll be able to buy more food. But if you don’t earn anything and the little that we have runs out we will then suffer hunger.’
Reb Simkhe heard what she said and replied, ‘My dear wife, did I get married to continue hauling water? I’ve hauled water from the time I was a child till I got married. My shoulders can no longer bear those yokes and water cans. I thought that when I got married it would no longer be necessary for me to work so hard. If I thought I would have to keep hauling water I never would have gotten married.’ ‘No my dear husband,’ she replied, ‘everyone must work. If one doesn’t work one doesn’t eat.’ ‘Then why does the rabbi you used to live with not work at all and have plenty to eat?’ He asked. ‘He is a rabbi and a tsadik and you aren’t a rabbi nor are you a tsadik,’ she replied. ‘But you were raised by him so you know his habits and how he conducts himself. Tell me and I’ll do what he does and we too will earn a living and I will not have to haul water.’
‘First of all, he wears a white robe fastened by a long white gartel, and a spodek12 (11) on his head and he carries a big staff with a white handle. I don’t know what it is but it is probably made of metal. And he sits over a big, thick prayer book, rocking back and forth and yelling. And when he’s praying he runs back and forth clapping his hands and making such a ruckus it can be heard a mile away. That’s why Jews visit him and give him money. That’s why he doesn’t have to work.’
When Reb Simkhe heard this he said, ‘Not bad, my dear wife, all you have to do is carry out my orders and I too will not have to haul water and we’ll be drinking and eating even better than the rov. All the things you’ve mentioned to me I can do better than he can. I can clap my hands better than he can. I can run back and forth faster than he can. And I can yell loud enough to be heard from one end of town to the other. The only thing that I don’t know how to do pertains to that huge prayer book. But that doesn’t matter. If one can clap his hands, run back and forth, yell and rock back and forth, that should be enough. Not too bad my wife. We will live with relish. Just do what I say—go and have a white cassock made for me—make it long and broad—and get me everything that you know of that the rabbi has. And we’ll do very well.’
The smart Madame heeded her husband’s instructions and bought a big width of white fabric to make him a long white cassock with very long sleeves and copper hooks for buttons and a white sash made of five yards of fabric for a gartel. She knew of an old spodek that had been in the rabbi’s attic from Terach13’s times. So she went and got the fur hat. Then she took the pole from the mop and had the tinsmith make her a white metal top for it and Reb Simkhe put on the outfit.
As he was trying it on he said to her, ‘So what do you think, am I now a complete rabbi?’ ‘Yes,’ she responded, ‘The only thing you’re missing is a hefty prayer book.’ So he told her to go to the rabbi’s where there was a closet full of prayer books and shlep14 a big heavy one over. ‘Make sure it’s big and fat,’ he said.
She went to the rabbi’s and purloined (12) a volume of the entire Gemara15 and said, ‘I brought you a large siddur16. Now you have everything.’
‘Good, good, my wife,’ he replied, ‘Now, cook up a few more big pots of food fitting for a rabbi. We are almost out of provisions. We only have enough for a few more days.’
It was already after Shavuot—the longest days—so she cooked six times a day in the big pots. But a well too, will dry out. Nonetheless, she cooked up several large pots of food because her husband had now become a rabbi and she was certain that now that he had become a rov she wouldn’t have to worry about their livelihood and that there would be no lack of income. So she cooked up a load and they stuffed themselves like forest rangers.
Reb Simkhe then put on his white robe and his thundercloud spodek. He took up his mop pole, his staff, and sat down at the table by the window. He opened the large siddur and began convulsing back and forth like a gidokhes17 and asked her to go out to check whether people were coming to give him money. She stood outside as he swayed back and forth—plunging and pitching, back and forth. Not even a dog showed up. Long story short, he rocked this way and that for several days but no one came. And at night they ate what was now leftovers—the last bits of scrapings. The only food left in their house was a small amount of potatoes—only enough for one meal the next day.
When they finished eating that night she said, ‘What will we do now? Tomorrow morning the last bit of potatoes will be gone. We will suffer hunger. We won’t have anything more to eat. You are rocking and swaying, pitching and plunging, and no one is coming.’ ‘I am still unknown,’ he said, ‘no one yet knows I’m a rabbi. No one has yet seen me in these rabbinical vestments. Tomorrow I will go pray in the study house. They’ll see me and then they’ll come. But remember that I’ll be going out to pray, so don’t eat the rest of the potatoes without me.’ ‘Okay,’ she said, ‘I will cook them up and leave some for you (13) —but if you linger too long I will get hungry and eat them all. There is very little food left and I cannot bear to suffer hunger.’
The next morning Reb Simkhe got up early, put on his tall spodek and his long white cassock with the broad sleeves like sacks, girdled it with his long white sash and took up his mop pole. He put his talis and tfiln18 under his arm and again warned his wife not to, God forbid, eat up everything that was left of their food, and went on his way.
His arrival at the market square caused an uproar. People were stricken with fright, yelling and screaming, thinking a devil was walking among them. As soon as they realized it was Simkhe they broke out laughing and tumult ensued. The whole town, young and old came running, determined to chase him down. He barely escaped with his life as he ran into the study house.
You can well imagine what occurred when the students and regulars at the study house saw him. What went on there! An old fedora, a slipper, a boot, a shmate19, came flying at his head. He barely got out of there in one piece. As he emerged there was a band of strong-arms awaiting him, young and old. The screams and laughter, taunts and jibes were horrendous. He wanted to pray but he had to get away from them, so he ran towards the edge of town. They chased him for quite a ways until he had run very far into the woods, about five kilometers from town. His pursuers went back to town and he went further into the forest and put on his talis and tfiln. He draped his talis over his head and with his white cassock sparkling out from beneath it, he stationed himself by a big tree and commenced praying and swaying exuberantly.